Steven Pans, de vader van de vermoorde Eline, is erg verbolgen over het feit dat Neurochirurge Mehrnaz D. weer op vrije voeten is. Ze werd veroordeeld tot een opsluiting van vijf jaar, maar daarbij werd alleen de voorhechtenis effectief uitgesproken. Pans schreef een open brief.
Voor Eline, voor mijn bloem…
Een nieuwe dag. Een andere dag. De tweede lentedag.
Vanochtend stond ik op en nam een koude douche. Maar wakker worden kon niet. Heeft iemand hiervoor een wetenschappelijk artikel? Versuft door de slaapmedicatie en kapot van emoties van de hele week met de apotheose op het einde van het Proces. Het koude water had hopelijk genoeg effect om te ontwaken en me te doen beseffen wat er gebeurd is. ‘Is het achter de rug? Wat is er gebeurd?’. Mijn ogen openden vanochtend en ik zag mijn lieve schat Sarah woelen en kijken op haar smartphone. Ze had werkelijk niet geslapen. Ze voelde zich verslagen net zoals veel mensen die hun verontwaardigd gevoel uitten op allerlei fora op social media.
‘Is het allemaal voor niets geweest?’ vroeg Sarah me? ‘We hebben samen zo veel uren hierover gepraat. Je hebt zoveel dagen met je advocaten gesproken en geknokt om een sereen proces voor te bereiden?’.
Verbijsterd, verbitterd en ontgoocheld. Zo bleven we achter. De dichte mist deze ochtend was een uiting van tranen die verdampen op de warme grond, door de eerste zonnestralen die gisteren over de vlakte schenen.
Wat is een kind waard? Wat was Eline waard? Een kind dat toch zoveel liefde gaf. Eline was toch het verlengstuk van haar moeder? Een kind dat zo veel gevochten heeft. Een kind dat een tweede kans verdiende. In de rechtszaal hoorde ik de volgende bewering vanuit de verdediging: ‘Vrouwe Justicia draagt een blinddoek die nat is, nat van tranen.’ Daar ben ik vanaf vandaag meer dan wie ook van overtuigd. Het verdict is gevallen: schuldig aan doding met opzet om te doden, kortom moord en dat met voorbedachten rade. De strafmaat op het einde luidde kortom (eigen interpretatie): ‘ga vrijuit’. Je hebt 22 maanden in de cel gezeten en dat is voldoende. Het gewicht van de straf werd in de weegschaal gelegd. Maar Vrouwe Justicia was al aan het huilen. De weegschaal sloeg tilt, viel op de grond en was stuk. Tja. Het was te laat op de avond om een nieuwe weegschaal aan te schaffen om de zwaarte van de straf en de waarde van het kind, het leed van vader en nabestaanden in te leggen. Ze kon gaan. Ze is nu een vrij mens met een etiket van moordenares. Er zijn wel voorwaarden opgelegd maar geloof me, ze zal ze respecteren, voor de komende 5 jaar.
Vijftien minuten lang de adem afsnoeren van een weerloos kwetsbaar kind waarbij alles met ‘voorbedachte rade’ werd voorbereid, was niet voldoende om iemand langer in de cel te houden. Ik zou niet graag nog een kind zijn in deze maatschappij. Arme kinderen. Eline is er niet meer. Nooit meer. Ik kan en moet haar niet meer beschermen tegen de zo harde en gruwelijke maatschappij. Want dit is toch ook het beeld dat meester Vermassen gisteren schetste van onze samenleving. Ik hoop dat alle mensen in de zaal aanwezig zich in de spiegel durven aankijken en dat Eline in de ogen durven kijken. ‘Ik heb een hart onder deze toga en heb respect voor u’, vertelde de verdediging nederig buigend na mijn getuigenis afgelopen dagen. ‘Heb je dit gevoel nog steeds, meester?’. U noemde deze overwinning de kers op de taart? Spijtige woordkeuze. In zijn pleidooi somde hij enkele ‘leugenaars’ op, met Eline op de 3de plaats: ‘champagne aan de goden geven bij de meditatie van de mama… allez zeg. Dat kan toch niet’. En de haan kraaide voor de derde maal dan? Want het gebeuren had een heel sacrale sfeer. Veel mensen hadden het gevoel dat mama haast heilig verklaard werd door zoveel getuigen. Goed, beter en best. Superlatieven. Kunnen deze mensen allemaal in de spiegel kijken? Mensen uitten hun oordeel over of je al dan niet, als moeder weliswaar, je eigen kind of kinderen mag ombrengen, als teken van ultieme moederliefde. Verstomd, verbaasd met een bloedend hart moet je deze begripvolle reacties aanhoren. Stelde niemand in de zaal zich de vraag of de vader, familie of vrienden hiermee kunnen leven?
De moeder zelf gaf duidelijk te kennen dat de gevangenis deugd gedaan had en dat ze een manier gevonden heeft om te leven zonder Eline. Ze heeft er ‘vrede’ mee genomen. De Bijbel heeft blijkbaar geholpen. Net voor de daad had ze in de bijbel gelezen en vergiffenis gevraagd voor de gruwelijke daad die ging stellen: het kind vergiftigen en laten stikken. ‘Vredig’ verlopen verklaarde ze achteraf. ‘Haar zonden zijn haar vergeven’ zo besluit ikzelf dan maar. Hoe moet ik en zo veel mensen hier vrede mee nemen? De moeder heeft Eline uit haar ondraaglijk lijden verlost. Eline heeft de pilletjes zelf genomen. Ook dat schuift ze van zich weg. Het Kwaad geschiedde maar ‘verlos ons Heer van alle Kwade’… Zelf heb ik er een nieuw Kwaad bijgekregen. Leef ermee en leg je erbij neer… hebben we een andere keuze? Is het achter de rug? Niet voor mij maar wel voor de rugchirurg.
Gisteren verklaarde ik aan de pers: we hebben de stem van Eline laten klinken en we hebben gehoopt op een sereen en waardig proces. Maar de afloop hadden mijn advocaten en ikzelf niet in de hand. Er is een beslissing gevallen. ‘Ik durf Eline in de ogen kijken. We hebben alles gedaan wat kunnen, wat binnen ons kunnen lag. De puzzelstukjes lagen op tafel’. Maar ik heb het gevoel dat de stukjes niet voldoende groot waren. De procureur vorderde een gefundeerde straf van 26 jaar voor het zwaarste misdrijf. Een zware straf voor een zwaar misdrijf. We stappen naar buiten met het idee dat ze 22 maanden heeft doorgebracht in de cel. Maanden voor jaren of jaren voor maanden. We waren doodmoe maar hadden ons niet vergist.
Kan de mama in de spiegel kijken? Nederig haar hoofd buigen voor het graf van Eline? Dat zal ze zeker gaan bezoeken. Ik heb het gevoel dat ze zoveel mensen heeft opgeofferd om haar tweede kans te grijpen. Ze gingen mij sparen uit respect. Maar toch. Eindeloos citeerde meester Vermassen uit mijn verklaringen, noemde Eline even een leugenaar… Het was allemaal de schuld van een ander. De mama is blijkbaar het grootste slachtoffer. Eline werd zwaar depressief genoemd. Zij was blijkbaar uitermate depressief en de kruisbestuiving was het noodlot? De som moest kloppen om de vrijspraak te vragen. Is die er gekomen? Neen. Ze een moordenares die 22 maanden is opgesloten en die koekjes ging bakken met de kinderen en sober leefde. Blijkbaar voldoende om de minimumstraf te krijgen en om nu vandaag, Vrijdag 22 maart 2019, als een vrij mens terug te shoppen en om de draad terug op te nemen. Maar wat met Eline, de vader en familie? Wat met de vriendinnen die vandaag vrijdag naar school konden? Heeft iemand hieraan gedacht? De waardigheid en respect voor het kind in de maatschappij? Bange hartjes? Als je depressief bent, je man heeft een burnout en je kind wordt behandeld voor een ziekte, je moordt, bakt koekjes en gedraag je 22 maanden netjes in de cel, pleeg een pseudozelfmoord. Dat is het recept dat je aan een top-kok geeft. Een recept, maar niet voor de koekjes… Het leven gaat verder. ‘Geef het een plaats.’… Maar waar? Op het kerkhof dan?
Is dit een precedent? Hoe moeten we dit gebeuren interpreteren? Lees de reacties van zo veel inwoners van ons land op de afgelopen persberichten…
De procureur gaf een duidelijk en gefundeerd signaal en vorderde 26 jaar. Maar welk signaal wordt er nu aan de maatschappij gegeven? Is dit de juiste afweging tussen de daad en boetedoening? Neen. Twintig maanden, een kort herstel in de psychiatrie en dan de vrije wereld in.
Lieve kinderen, zo kwetsbaar, ze zijn toch de oogappels van onze samenleving. Onze toekomst. Maar Eline niet. Ze betekende onvoldoende om aan die toekomst mee te werken. Te depressief. Sorry Elinetje.
Dank aan de zo veel lieve mensen en familie die ons, Sarah en mij, steunden in en buiten ze assisenzaal. Een teken van ultieme vriendschap.
Dank je wel aan de moedige vriendinnen die kwamen getuigen, die met een kloppend hart uren gewacht hebben in het lokaal, die na hun getuigenis in tranen uitbarstten. Het gemis.
Misschien was ook dit beter op het scherm vertoond in de zaal.
Dank je wel, meesters, die voor ons gepleit hebben, zich waardig gedragen hebben, die uren en dagen met mij doorbrachten om alles voor te bereiden. Advocaat, mens en papa. Zo heb ik hen ervaren. Respect. We deden alles wat we moesten doen.
Dank je wel lieve Sarah. Je hebt me overeind gehouden. Zo veel uren hebben we hierover gesproken. Maandenlang. Dank om mij te troosten, om mij op te vangen in al die moeilijke en frustrerende momenten.
Dank je wel Eline. Voor alles. Dat ik je papa mocht zijn en dat je zo gevochten hebt maar de laatste strijd hebben we samen verloren, net als zovelen….
Het ga je goed. Rust in vrede. Het leven gaat verder maar niet meer voor jou. We blijven gebroken achter…
Dank aan de mensen die toch enigszins akkoord verklaarden voor het ombrengen van Eline en dit op hun manier verklaarden in de microfoon in de assisenzaal. Een teken van ultiem begrip.
Dank aan mevrouw Didgar om het leven te ontnemen van Eline en van zo veel mensen. Leef jij nu maar verder! Waar blijft de spijt? Een blik naar de papa en een ‘sorry’? Laf!
Kortom: de zwaarste straf of levenslang voor de vader, de familie en vrienden. Ze kwam, ze zag en ze overwon? Helaas niet. We zijn een sterk team, gezin en familie. We steunen elkaar door en door en dragen Eline voorgoed in ons hart. Een prachtkind, een bloem.
Mevrouw Didgar, ik noem haar niet meer mama, zal nu het graf voorzien van de ‘perfecte’ bloemen en versiering. Moeten je en ik, de vader, nu een agenda aanmaken om het graf te bezoeken om elkaar daar niet te ontmoeten… Kan je je voorstellen hoe we hiermee verder moeten?
Net zoals mevrouw Didgar vertelde in de zaal: ‘ik neem de volledige verantwoordelijkheid voor de moord op mij en zal de gevolgen dragen’ zullen Sarah en ikzelf, ontgoochelde en gebroken mensen de volledige verantwoordelijkheid voor de inhoud van deze brief op ons nemen. Het gebrek aan nachtrust en bergen emoties die we moesten en moeten verwerken maken dat de tekst mogelijk wat vreemd overkomt.
Sarah en Steven, twee gebroken maar hechte warme mensen.
Steven Pans en Sarah Vanderwaeren