Einde van Cordon Sanitaire? Bart De Wever nodig Tom Van Grieken uit voor gesprek

Vandaag trokken we met z'n allen naar de stembus. Nieuws365 volgt de laatste ontwikkelingen in de verkiezingen op de voet.

In Wallonië blijft PS toch de grootste. Ondanks 5,7 punten verlies behouden de socialisten 25,7 procent. MR is de tweede partij met ruim 23 procent. Ecolo wint fors en wordt de derde partij met 15 procent.

Bart De Wever (N-VA) heeft als enige partijvoorzitter felicitaties gestuurd naar Vlaams Belang-voorzitter Tom Van Grieken.

Bart De Wever sluit een samenwerking met Vlaams Belang niet uit. "Ik ben nooit een aanhanger van het cordon sanitaire geweest. Ik ben echter nooit een fan geweest van de stijl van de partij en sommige figuren in die partij. Ik zal Tom Van Grieken uitnodigen voor een gesprek. Het is vandaag niet het moment om deuren dicht en open te doen. Ik kan niet begrijpen dat je deze uitslag zomaar naast je neerlegt. Vlaanderen wil naar rechts gaan. Vlaanderen is Vlaams-nationaal. Niemand kan daar omheen.

Ook Bart De Wever heeft de partijmilitanten van N-VA toegesproken. "De kiezer heeft de kaarten moeilijk gelegd. De kiezer kiest centrumrechts en rechts. De kiezer kiest Vlaams-nationaal, duidelijker dan ooit tevoren. Franstalig België kiest zeer links: nooit lagen die realiteiten verder uit elkaar. Als grootste partij zullen wij het initiatief nemen om alle partijen uit te nodigen, want Vlaanderen heeft een krachtige regering nodig. Op het federale niveau wachten we het initiatief van de koning af. maar laat me één ding klaar en duidelijk zeggen: er kan geen regering worden gevormd zonder meerderheid ion Vlaanderen, dat zullen wij nooit toestaan."

Gwendolyn Rutten weigert de uitgestoken had van Tom Van Grieken. De voorzitster van Open VLD wil dus niet samenwerken met Vlaams Belang.

Tom Van Grieken heeft zijn overwinningsspeech gegeven. "Eerst werden we genegeerd, dan uitgelachen, dan bestreden en dan wonnen we. En hoe dat we gewonnen hebben!", aldus de voorzitter van Vlaams Belang.

"Volgens de politieke elite ging de campagne over wie er premier en minister-president werd", gaat hij verder. "Hoe arrogant kan je zijn. Deze verkiezingen gingen over één ding: onze mensen. En die moeten op de eerste plaats staan."

"Vandaag heeft de kiezer gesproken, duidelijk gesproken. Vandaag is geen zwarte zondag, maar een zondag van hoop. Laat vandaag de dag zijn dat het gedaan is dat er twee soorten mensen zijn. In een democratie telt elke stem. Wij reiken de hand naar een ieder die een beter Vlaanderen wil. Wij zullen onze verantwoordelijkheid opnemen.

Sammy Mahdi, nationaal voorzitter van Jong CD&V, noemt de winst van Vlaams Belang "een ramp voor de samenleving". "Mensen hebben gestemd voor een partij van angst en niet van hoop."

Hintte Bart De Wever eerder op de dag al naar het breken van het cordon sanitaire? "Mijn enige echte veto dat reëel is, is tegen PS en Ecolo op federaal niveau”, zei De Wever aan VTM.

Politicoloog Dave Sinardet waagt zich al aan een progrnose voor de coalitie in Vlaanderen. "Een Bourgondische coalitie lijkt het meest realistische. Een verderzetting van de Zweedse coalitie is ook mogelijk maar CD&V komt heel verzwakt uit deze verkiezingen. Zo zullen ze heel moeilijk kunnen onderhandelen. Het breken van het cordon zie ik niet gebeuren. Twee nogal Vlaamse stemmen in open Vld zullen eerder uitzondering zijn.”

N-VA blijft in het Vlaams parlement en de Kamer de grootste partij, met ongeveer 4 à 5 procent verlies voorlopig. Vlaams Belang wordt de tweede paritj.

Jean-Marie Dedecker vindt dat het cordon sanitaire moet gebroken worden. "Als de partij mag meedoen aan de verkiezingen en de burgers vinden dat ze moeten deelnemen aan de regering, dan moet dat gebeuren", zegt hij. Dedecker kwam op als onafhankelijke op de N-VA-kamerlijst in West-Vlaanderen.

Volgens de eerste resultaten in Wallonië wordt Ecolo de grootste partij. De Franstalige groenen staan op 35,7 procent. Ook MR doet het verrassend goed met 30,3 procent. PS krijgt rake klappe en zakt weg tot 15,5 procent. Er zijn tien procent van de stemmen geteld.

Bruno Tobback (sp.a) legt de schuld van de overwinning van Vlaams Belang bij N-VA. "N-VA heeft de rode loper uitgerold voor Vlaams Belang door jarenlang een beleid te voeren dat veel inspanningen en lasten vroeg van de mensen zonder daarvoor iets positiefs in de plaats te stellen, behalve de boodschap dat het aan de migratie ligt", zei hij aan ROB TV.

Ook Vlaams Belang-kopstuk Filip Dewinter heeft gereageerd op de eerste resultaten. "Laat ons nog even afwachten, er is een trend. We zullen zien hoe die zich verderzet. Dit is een Vlaams Belangvloedgolf", zegt hij.

"De kiezer heeft een democratische tik uitgedeeld met het stempotlood. Dit is een witte in plaats van een zwarte zondag. Vandaag moet het cordon breken, wij zijn bereid tot gesprek."

Uit de eerste resultaten valt af te leiden dat N-VA in Antwerpen duidelijk de grootste partij blijft, al is er ook daar licht verlies. Vlaams Belang lijkt er de tweede partij te worden. Groen kan nergens grote sprongen voorwaarts maken.

Dries Van Langenhove heeft voor het eerst gereageerd op de eerste resultaten. Die wijzen op een monsterwinst voor Vlaams Belang. "Het is tijd om het cordon af te schaffen", zegt hij.

Jan Jambon (N-VA) wil nog niet reageren op de eerste resultaten. "Het is nog heel vroeg. Iedereen verwacht dat Vlaams Belang vooruit gaat, maar voorlopig ga ik nog niet reageren", zegt hij.

Bij CD&V is de nervositeit blijkbaar groot. De pers wordt er buiten gestuurd, zo meldt VRT-journaliste Linda De Win.

Al de stembureaus zijn nu gesloten. De eerste, voorlopige resultaten wijzen op forse winst voor Vlaams Belang een een achteruitgang voor N-VA en de traditionele partijen.

Maggie De Block (Open VLD) heeft een eerste reactie gegeven op de eerste resultaten. "Twee bureaus geteld is nog te vroeg voor conclusies. Maar als het een zwarte zondag zou worden, zou dat voor niemand goed zijn."

Er is een eerste uitslag bekend vanuit de gemeente Heist-op-den-Berg. 7 procent van de stemmen geteld voor het federaal parlement. N-VA blijft de grootste partij met 26,9 procent. Vlaams Belang stijgt 14 procent naar 21,2 procent. In het kanton Tongeren verliest N-VA heel veel procent, zowel federaal als Vlaams. Alleen gaat het wel om een heel beperkt aantal stemmen geteld. Ook in Diksmuide stijgt Vlaams Belang fors, tot 29 procent.

Wouter Beke heeft gereageerd op de uitspraken van Jinnih Beels (sp.a) die burgemeester van Antwerpen wil worden. "Heel Vlaanderen kan vaststellen dat er hommeles is in het schepencollege van Antwerpen. Bart De Wever - en zijn gezin - hebben alvast laten verstaan dat hij zin heeft om in Antwerpen te blijven. Wel: laat iedereen dan doen waar hij zin in heeft: dat mijnheer De Wever in Antwerpen blijft, en Hilde Crevits minister-president worden in Vlaanderen. Zij heeft daar alvast zin in", aldus de CD&V-voorzitter.

"Of Theo Francken opnieuw staatssecretaris voor Asiel en Migratie kan worden? Alles is mogelijk", zegt Maggie De Block op VTM Nieuws. "Het is niet aan andere partijen om kandidaat-ministers aan te duiden of te weigeren. Iedereen krijgt één stem, vanaf morgen zullen we dan wel zien wat daarmee kan gebeuren.

Bart Tommelein (Open Vld) mikt hoog in deze verkiezingen. "We moeten mikken op 15 procent. We hebben een goed team samengesteld en hard gewerkt. We kunnen maar hopen en we zijn optimisten", zegt Tommelein op VTM Nieuws. "Ikzelf zal zeker gaan zetelen in het Vlaams Parlement. Ik heb daarvoor toestemming gevraagd aan mijn voorzitter, en zetelen in het Parlement kan mijn taak als burgemeester in Oostende alleen maar ten goede komen."

Jan Jambon, lijsttrekker voor de Kamer bij N-VA, rekent op dertig procent. "Ik wil vanavond de drie zien bij ons ja, dan ben ik een heel gelukkig man", zegt hij. "In tweede orde kijken we natuurlijk ook al wat de mogelijke coalities zullen zijn, maar eerst en vooral moeten we de grootste partij van het land blijven."

Als Bart De Wever minister-president wordt, dan wil Jinnih Beels burgemeester van Antwerpen worden. "Weggaan is plaats vergaan", zegt de schepen van sp.a. Bart De Wever werd meteen om een reactie gevraagd. "Is het waar? Daar ga ik niet op reageren", zegt hij aan Het Nieuwsblad. "Ze kan mij altijd eens bellen."

Theo Francken waarschuwt Wallonië. "Indien, zoals het ernaar uitziet, Wallonië massaal links stemt, zal het confederalisme op tafel komen", zo zegt het kopstuk van N-VA.

Bart De Wever heeft aan het kiesbureau laten weten dat hij het uitgepraat heeft met Tom Van Grieken. De voorzitter van N-VA noemde zijn collega van Vlaams Belang een "paljas". "Het incident met Tom Van Grieken is uitgesproken en officieel gesloten", aldus De Wever.

Peter Mertens, de voorzitter van de PVDA, heeft er vertrouwen in. "De vorige keer was het heel spannend. We kwamen toen een halve procent te kort. Maar ondertussen hebben we stevige afdelingen opgebouwd in Antwerpen, Mechelen en de Kempen. Vooral in de volkswijken krijgen we een goede return. Daarom denk ik dat we goed zitten", klinkt het bij HLN.

"Dit is dé dag waar je ontzettend lang naartoe heb gewerkt", reageert CD&V-voorzitter Wouter Beke. "De inzet is ook ontzettend groot: vandaag zal de kiezer de komende 5 jaar in de plooi leggen."

Joke Schauvliege is lijsttrekker voor CD&V bij de Vlaamse verkiezingen. Na haar ontslag als minister van Omgeving, Milieu en Landbouw heeft ze er nog veel zin in. "Nadat ik mijn ontslag had aangeboden aan de Vlaamse regering, heb ik goed kunnen nadenken. En de passie is er zeker nog”, zegt Schauvliege tegen VRT. “Ik leg mijn lot in handen van de kiezer.”

Voor Tom Van Grieken, voorzitter van Vlaams Belang, komen de excuses van Bart De Wever te laat. “Excuses? Spijt komt altijd te laat", zei hij. "Ik heb De Wever altijd een zeer intelligente man gevonden, veel respect voor, maar hij heeft grove uitspraken gedaan en niet alleen over ons. Ook over Groen. Jammer."

Bart De Wever heeft zich geëxcuseerd voor zijn uitspraken van de afgelopen dagen. "Iets zoals prulpartij zeg je beter niet. Uiteraard heb je daar achter af spijt van. Het is goed dat de campagne afgelopen is", aldus de voorzitter van N-VA.

Ook Tom Van Grieken is zijn stem gaan uitbrengen. "Over een uitslag met dubbele cijfers ben ik tevreden", liet hij weten.

In Hasselt zijn er te weinig bijzitters komen opdagen. Er zijn nu controleartsen uitgestuurd om mensen op te trommelen.

Europees lijsttrekker voor CD&V, Kris Peeters, doet nog een laatste oproep. "Ik hoop dat de mensen niet kiezen voor de populisten, maar voor de partijen die het verschil kunnen maken in Europa. Ik hoop dat wij het voorbeeld Nederland kunnen volgen en dus pro-Europees stemmen", klinkt het.

In een derde van de stembureaus in de Belgische gemeenten wordt elektronisch gestemd. In Vlaanderen stemmen 157 gemeenten elektronisch, de 143 andere stemmen op papier. In Wallonië gebeurt de stembusgang in alle 253 gemeenten op papier.