In 2015 trokken drie vriendinnen samen naar Syrië en sloten zich aan bij het kalifaat. Vier jaar later brokkelt het laatste bolwerk van terreurgroep IS af en wil het Britse schoolmeisje Shamima Begum (19) terugkeren naar huis. Dat bericht Het Laatste Nieuws. Spijt heeft ze niet.
In een vluchtelingenkamp in het noorden van Syrië vertelde de 19-jarige tiener haar verhaal aan The Times. Samen met 40.000 anderen heeft ze het laatste bastion van IS ontvlucht. Nu wil ze terugkeren naar Engeland voor haar kind in haar buik. “Zodat ik er zeker van ben dat er goed voor mijn baby gezorgd zal worden.”
Vier jaar geleden vertrok Begum naar Syrië, samen met Kadiza Sultana en Amira Abase. De drie schoolmeisjes uit de Londense wijk Bethnal Green volgden daarin het voorbeeld van een ander schoolmeisje, Sharmeena Begum, dat een jaar eerder al naar het kalifaat was gevlucht. Alleen Shamima Begum zou nog in leven zijn.
Een “normaal leven”
Bij aankomst in Raqqa werd Begum onderbracht in een thuis voor vrouwen die wachtten om uitgehuwelijkt te worden aan een IS-strijder. Ik deed een aanvraag om te mogen trouwen met een Engelstalige strijder tussen 20 en 25 jaar”, vertelt ze. Drie weken later stapte ze in het huwelijksbootje met de jonge Nederlandse Syriëstrijder Yago Riedijk uit Arnhem. Haar vriendin Sultana trouwde met een Amerikaan, Abase met een Australiër en Sharmeena Begum met een Bosniër
Begum verklaart ze dat in het kalifaat een “normaal leven” leidde, dat nu en dan verstoord werd door “bombardementen en andere dingen”. Die “andere dingen” verwijzen onder meer naar executies. Zelf was ze daar naar eigen zeggen nooit getuige van, maar wel merkte ze de restanten van de terechtstellingen op. “Ik zag een afgehakt hoofd liggen in een emmer”, getuigt ze openlijk. “Het deed me niets.”
Het duurde niet lang voordat Begum zwanger was. Twee keer verloor ze echter haar kind door ziekte: haar eerste kindje werd amper 8 maanden oud, haar tweede 21 maanden. Intussen is ze hoogzwanger van haar derde kindje, en wil ze terugkeren naar huis. “Mijn kinderen verliezen was heel zwaar. Ik ben bang dat mijn derde kindje ook ziek gaat worden in dit kamp. Daarom wil ik terugkeren naar het Verenigd Koninkrijk. Zodat ik er zeker van ben dat er goed voor mijn baby gezorgd zal worden.”
Daden hebben gevolgen
Ze beseft dat haar thuiskomst ophef zal veroorzaken. “Ik weet wat iedereen thuis van me denkt. Ik heb online alles gelezen wat over me geschreven is. Ik wil alleen naar huis komen om mijn kind op de wereld te zetten. Daar doe ik alles voor. Om naar huis te kunnen komen en een rustig leven te kunnen leiden met mijn kind.”
Twee weken ontvluchtte ze al-Baghuz Fawqani met haar man. Haar echtgenoot gaf zich over aan een groep Syrische strijders en sindsdien heeft ze hem niet meer gezien. Begum nam alcontact op met haar moeder en vroeg om haar steun.
Maar niet iedereen ontvangt haar met open armen. De Britse veiligheidsminister Ben Wallace liet verstaan dat hij het “zorgwekkend” vindt dat de jonge vrouw geen spijt leek te hebben en dat “zulke mensen weten waaraan ze beginnen. Volgens hem moet Begum nu beseffen dat “daden gevolgen hebben” en dat de Britten het niet zien zitten om mensen welkom te heten die het land “blijkbaar haten”.
De advocaat van de familie pleit voor haar terugkeer naar Engeland. Volgens hem is Begum een slachtoffer, zolang er geen bewijs is dat in het buitenland misdrijven zou hebben gepleegd. “Hou in gedachten dat ze erg getraumatiseerd is en dat ze de rest van haar leven die last zal moeten dragen.”
Geen spijt
Spijt heeft Begum evenwel niet dat ze zich bij IS aansloot. Het enige wat ze niet goedkeurde was de onderdrukking van onschuldige mensen. Zo werd haar echtgenoot verdacht van spionage en 6,5 maanden in de gevangenis gegooid. “In het kalifaat geloven we dat je niet-moslims moet doden en moslims goed moet behandelen. Mijn man vertelde dat er mensen zo erg gefolterd werden in de gevangenis dat ze gewoon bekenden dat ze spion waren zodat ze gedood zouden worden. Zo verdient het kalifaat de overwinning niet.”
Van de twee andere meisjes is nog niets officieel bekend. Volgens Begum zou Sultana omgekomen zijn bij een bombardement in Raqqua, nadat een spion had ontdekt dat er ondergronds geheime dingen gebeurden. Ook Kadiza zou gestorven zijn in Raqqua, in mei 2015, maar daar is geen bewijs van.